Narodowe czytanie to coroczna akcja wspólnego czytania, do której przyłączyć się mogą wszystkie chętne osoby, placówki edukacyjne i kulturalne oraz instytucje publiczne i społeczne w Polsce i za granicą. W tym dniu wszyscy Polacy na całym świecie spotykają się, by wspólnie czytać polską literaturę. Podczas tegorocznej odsłony akcji wspólnie czytano „Kordiana” Juliusza Słowackiego. W naszym kraju czytali Polacy w Krasławiu, Dyneburgu, Rydze, Jełgawie oraz Rezekne.
„Kordian” Juliusza Słowackiego został wydany w 1834 r. anonimowo. To ważna książka polskiego romantyzmu, która pokazuje problemy młodych Polaków po upadku powstania listopadowego. Opowiada o młodym chłopaku, Kordianie, który najpierw jest marzycielem, a potem chce walczyć o wolność Polski i nawet planuje zabić cara. Akcja utworu rozgrywa się w wielu miejscach, Kordian bowiem dużo podróżuje. Wydarzenia mają miejsce w Polsce (która była pod zaborami), a także w Anglii, Watykanie i na szczycie Mont Blanc. W książce pojawiają się tematy patriotyzmu, walki o wolność i trudnych wyborów moralnych. Utwór krytykuje romantyczne bohaterstwo, pokazując, że samotna walka może być nieskuteczna i tragiczna. Dzieło to odzwierciedla problemy młodych ludzi tamtych czasów i stawia pytania o sens walki o wolność oraz rolę jednostki w historii.
Juliusz Słowacki, polski poeta, dramatopisarz to jeden z najwybitniejszych twórców romantycznych. Urodził się w 1809 r. w Krzemieńcu (dzisiejsze tereny Ukrainy), a zmarł w 1849 r. w Paryżu. Studiował w Wilnie. Jego twórczość, pełna symboliki i patriotyzmu, wyrażała tęsknotę za wolnością Polski, a jednocześnie była głęboko osobista i refleksyjna. Do najważniejszych dzieł Słowackiego należą dramaty takie jak „Kordian” i „Balladyna” oraz poemat „Beniowski”. Słowacki zmarł na gruźlicę w wieku 39 lat, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki, który do dziś inspiruje i fascynuje kolejne pokolenia.
Bez wątpienia najpiękniejszą tegoroczną scenerią do czytania „Kordiana” na Łotwie był Pałac hrabiów Platerów w Krasławiu. Na dziedzińcu zgromadzili się członkowie Krasławskiego Oddziału “Strumień” Związku Polaków na Łotwie (ZPŁ) na czele z panią prezes Elwirą Beinarowicz, goście z Dyneburskiego Oddziału „Promień” ZPŁ wraz z panią sekretarz ZPŁ Krystyną Kunicką. Swoją obecnością imprezę zaszczyciła pani dyrektor szkoły „Varavīksne” Maria Mickiewicz. Akcję zorganizowali nauczyciele skierowani do Krasławia przez ORPEG – młode małżeństwo Maja i Karol Federkiewiczowie. Pan Karol zaznaczył, iż autor książki Juliusz Słowacki żył w czasach świetności tego pałacu oraz znał się z Ludwikiem Platerem, dlatego czytanie jego utworu w tym miejscu ma znaczenie symboliczne. Nauczyciele zaczęli przygotowania do wydarzenia jeszcze przebywając w Polsce.
Młodzież z Państwowego Gimnazjum Polskiego w Rezekne również zabrała „Kordiana” w plener. Działania swoje rozszerzyli poza mury szkolne, rozsiewając polskie słowo w wyjątkowo słonecznej atmosferze, wśród poszumu późnoletniego wiatru i szeptu rozgrzanych słońcem liści wysokich drzew. Sami uczniowie określili tegoroczny tekst jako arcytrudny dodając, że scenerii czytania mógłby im pozazdrościć nawet prezydent RP.
W Rydze „Kordian” zagościł aż w dwóch miejscach. W Narodowym czytaniu w kameralnej sali kina Splendid Palace udział wzięli Chargé d’affaires Ambasady RP na Łotwie Łukasz Cudny, Konsul RP na Łotwie Mariusz Podgórski, Kierownik Referatu Administracyjno-Finansowego Joanna Czartoryska, kpt. Marcin Pacewicz oraz ks. por. Paweł Sauć z Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Ādaži, śpiewaczka Ewa Sawczuk oraz kompozytor Andris Gailis, dyrektor firmy Budimex Mikołaj Waśniewski, grono pedagogiczne Polskiej Szkoły im. Ity Kozakiewicz w Rydze, pracownicy Ambasady i Konsulatu RP na Łotwie, członkowie Stowarzyszenia „Silesia”, a także sympatycy kultury polskiej. Wyjątkowym akcentem uroczystości była inscenizacja wykonana przez śpiewaczkę Ewę Sawczuk w duecie z kompozytorem Adrisem Gailisem, którzy wcielili się w role Laury i Kordiana. Po wspólnym czytaniu goście zostali zaproszeni na projekcję filmu „Kordian” w reżyserii Zbigniewa Lesienia. Uroczystość została zorganizowana przez Stowarzyszenie Na Rzecz Wspierania Relacji Polsko – Łotewskich „Silesia” przy wsparciu Ambasady RP w Rydze. „Kordiana” czytali także uczniowie, grono pedagogiczne i harcerska drużyna w Ryskiej Szkole Polskiej im. Ity Kozakiewicz. Podczas tegorocznej akcji wykorzystano pięknie ilustrowane egzemplarze „Kordiana”, które podarowało Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Relacji Polsko-Łotewskich „Silesia”.
W XIII edycji akcji Narodowego Czytania, którą w 2012 roku zapoczątkował Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, po raz pierwszy wzięli udział członkowie Jełgawskiego Oddziału ZPŁ – przeczytali scenę IV dramatu. Krótką prelekcję i zdjęcia przygotowała pani Ola Adamska.
W Dyneburgu wzruszający filmik z fragmentami „Kordiana” czytanymi przez aktorów Teatru Daugavpilskiego Milenę Sawkiną i Eugeniusza Michajłowa przygotowało Centrum Kultury Polskiej.
